NORA’DAN NURE’YE KADIN UYANIŞI KÜRTÇE SAHNEDE

"Ibsen’in ‘Nora: Bir Bebek Evi’ oyununda ‘Hiçbir erkek bir kadın için onurunu feda edemez’ diyen Norveçli Torvald’dan ‘Elinin hamuruyla erkek işine karışma’ diyen bizim atasözlerimize kadar kadına biçilen rol çok da değişmiyor aslında. Sistemin kadına bir eş, bir anne, bir kız çocuk olarak dayattıklarından kurtulmak istediniz mi hiç? Bu sorunun cevabını, ünlü Norveçli yazar Henrik Ibsen’in ‘Nora: Bir Bebek Evi’ oyununda, bir dengbêj kıvamındaki hikâyeyle birleştirerek ‘Nora/Nurê’ adıyla yorumlayan Tiyatro Boyalı Kuş topluluğunun reji yardımcısı Feride Eralp ile konuştuk. Kadınların kendilerine dayatılan kadere mahkûm olmadıklarını, uyanışı yaşayan kadının bir gün kapıyı çarpıp gitme özgürlüğüne sahip olduğunu söyleyen bu önemli oyunun çeşitli rollerini Şengül Özdemir, Berivan Ayaz, Aydın Orak, İsmail Yıldız, Aram Kılavuz paylaşıyor.

...

»Peki asıl önemli olan kalıp mücadele etmek mi, yoksa kapıyı çarpıp gitmek mi?

Nora evliliğinden bir evcilik oyunu olarak bahsediyor. Evliliği boyunca kocası onun nasıl bir kadın olmasını istediyse öyle bir kadın olmuş, daha önce babası ondan nasıl bir kız olmasını istediyse öyle bir kız olmuş, çocuklarına karşı öyle davranmış. Ve toplum ondan devamlı bazı maskeler takmasını, bazı roller yapmasını istiyor. Nora nihayetinde bir uyanış, bir aydınlanma yaşayarak “Önce benim kim olduğumu keşfetmem lazım ve bunu senin yanında kalarak yapamam” diyor kocasına; “Ne senin bana karşı sorumluluğun olsun istiyorum, ne de benim sana karşı. Ben babamın evinden senin evine geldim ve bugüne kadar nasıl olmamı istiyorsanız öyle oldum. Bu halimle çocuklarıma da faydam yok. Benim önce kim olduğumu öğrenmem lazım” diye devam ediyor. Tam birinci dalga feminizm aslında: ‘Kendimin kim olduğunu öğrenmek için seni terk ediyorum ve kendimi bulmadan senin yanında kalırsam bir kukla, bir oyuncak olmaya devam edeceğim’ diyerek kapıyı çarpıp gidiyor. Onun gidişi aslında onun uyanışı anlamına geliyor, çünkü ilk defa kamusal alana çıkıyor. Tüm oyun evinin içinde geçiyor. Buradaki mücadelesini kapıyı çarparak ve kendini tanımayı seçerek yapıyor zaten."

ZEYNEP KURAY

Söyleşinin tümü için: Birgün